Podpisać weksel, czy nie? Oto jest pytanie – którego nie zadał sobie niejeden pożyczkobiorca, któremu dług w Profi Credit spędza sen z powiek. A właśnie zastanowienie się nad podpisaniem bardzo niekorzystnej umowy pożyczki mogłoby zaoszczędzić wielu problemów. Z wysokimi ratami, obowiązkiem zapłaty kosztów pożyczki w wysokości ponad 100% pożyczonej kwoty, czy tez w końcu problemów z dość wyszukanymi metodami windykacji spółki z Bielska – Białej. Co należy podkreślić – metodami, które nie zawsze są zgodne z obowiązującą literą prawa.

Bardzo duża część pożyczek zawartych z Profi Credit nie jest spłacana. Dług w Profi Credit narasta o kolejne odsetki za opóźnienie, a potem o koszty sądowe. Wiele zobowiązań wynikających z umów pożyczkowych Profi Credit spłacanych jest poprzez egzekucję komorniczą. To ludzkie dramaty i tragedie. Niestety, ale rok w rok wielu Polaków decyduje się, aby zostać takich bohaterem tragicznym i „wystąpić” w sztuce przygotowanej przez scenarzystów z Bielska – Białej.

Czytaliście zapewne antyczne tragedie, w której bohaterowie – postawieni w sytuacji bez wyjścia – nie znajdują rozwiązania i na samym końcu czeka ich katastrofa. W podobnej sytuacji są konsumenci, którzy składają wniosek pożyczkowy w Profi Credit. O ile zapewne wiedzą, że złożenie podpisu pod umową pożyczki wiązać będzie się z ogromnymi kosztami, o tyle sytuacja życiowa nie pozwala im rozwiązać finansowych problemów w inny sposób, jak tylko poprzez pożyczkę w Profi Credit. Brak zdolności kredytowej związany z przekredytowaniem sprowadza osoby szukające ostatniej deski ratunku do takich firm jak Profi Credit. Nie spłacić innych pożyczek i być narażonym na okropną windykację, czy wziąć pieniądze od Profi Credit i spłacić wysokie, comiesięczne raty, które już dawno przewyższyły dochody dłużnika? Oba wyjścia są równie tragiczne. Oba w konsekwencji doprowadzą do katastrofy w rodzaju kompletnej finansowej ruiny i braku perspektyw na naprawę sytuacji w przyszłości.

Zostawmy jednak analizę gatunku literackiego tak chętnie uprawianego w ojczyźnie Homera i skupmy się na jednej z historii, do którego scenariusz napisało życie.

W ciemnym lesie, na ławce, siedzi Pożyczkobiorczyni. Zapłakana, szuka wyjścia z swojej beznadziejnej sytuacji.

POŻYCZKOBIORCZYNI

Cóż ja biedna począć mogę,

Kiedy długów cała masa.

Czas już wybrać się w tę drogę

Tam w oddali leży kasa.

POŻYCZKODAWCA

Cóż sprowadza Cię w me progi?

Weksel już przygotowany,

Kredycik ten nie będzie drogi,

Duża kasa, w życiu zmiany!

POŻYCZKOBIORCZYNI

Weksel już jest podpisany,

Numer konta swój podaję.

Egzemplarz umowy mój porwany,

Po co czytać zapisów zgraję?

Pożyczkobiorczyni w podskokach i z uśmiechem na ustach znika ze sceny. Pożyczkobiorca bierze młotek do ręki i przybija weksel na ścianę.

Zapłakana Pożyczkobiorczyni pojawia się na scenie.

POŻYCZKOBIORCZYNI

Cóż ja biedna począć mogę?

Gdy te raty takie srogie.

Wciąż się łapię za mą głowę,

Zobowiązanie takie drogie!

POŻYCZKODAWCA

Czemu spóźnia się Twa spłata?

Pola w wekslu wypełnione.

Niespłacona jest Twa rata,

W sądzie oddasz nam mamonę!

Na scenę wchodzi Sędzia Sądu Rejonowego – w czarnej todze – i po trzech trzaśnięciach młotkiem i postawieniu pieczątki pod nakazem zapłaty, wrzuca nakaz do koperty, zamyka kopertę i podaje nakaz gońcowi, który niczym posłaniec spod Maratonu, podąża do Pożyczkobiorczyni, aby obwieścić jej smutną nowinę

GONIEC

Przekazać Ci dziś muszę,

Nowinę z sądu jedną.

Sprzedałaś diabłu duszę,

Kolejną ofiarą jesteś biedną.

POŻYCZKOBIORCZYNI

Cóż ja biedna począć mogę?

Na nakazie tysięcy wiele.

Sprzedać nerkę, czy też nogę?

Wrobili mnie ci skurw…

POŻYCZKODAWCA

Trzeba było pomyśleć razy kilka,

Czas do spłaty był Ci dany.

Trafiłaś w paszczę wilka,

Egzekucji czas nieubłagany.

Na scenie pojawia się Adwokat, który podnosi zapłakaną Pożyczkobiorczynię z ziemi i zaczyna ją pocieszać.

ADWOKAT

Nie poddawaj się ma miła,

Nakaz można jeszcze wzruszyć.

Twa godzina dziś wybiła,

Więc do walki trzeba ruszyć!

Na Sali zasiadają wszystkie strony sporu. Sędzia Sądu Rejonowego dostaje od Adwokata sprzeciw od nakazu zapłaty. Po dłuższej analizie nakazuje wszystkim o powstanie i odczytuje wyrok.

SĘDZIA SĄDU REJONOWEGO

Prowizja ogromna zastrzeżona,

Takiego zapisu nie aprobuję.

Pożyczka jednak w darmową niezmieniona,

Podstaw ku temu nie znajduję.

POŻYCZKOBIORCZYNI

Cóż ja biedna począć mogę?

Na wyroku wciąż tak wiele.

Sprzedać nerkę, czy też nogę?

Ratuj Adwokacie – mój aniele!

ADWOKAT

Jeszcze nie wszystko jest stracone,

Apelację złożyć możemy.

Choć zobowiązanie w połowie umorzone,

Walczyć dalej będziemy!

Na scenie pojawia się trzech sędziów Sądu Okręgowego. Pożyczkobiorca także nie zgodził się z wyrokiem Sądu Rejonowego i złożył swoją apelację, którą może w tym momencie odczytać.

POŻYCZKODAWCA

Z wyrokiem Sądu zgodzić się nie mogę,

Podpisała przecież warunki przedstawione.

Niech sprzeda swoją nogę!

I odda pieniądze pożyczone!

ADWOKAT

Nie zapominaj Pożyczkodawco drogi,

Że z konsumentem zawarłeś umowę.

Odczep się w końcu od tej nogi,

Kończę z Tobą już rozmowę.

SĘDZIOWIE SĄDU OKRĘGOWEGO

Przyznajemy rację dziś pozwanej,

Która ma prawo do kredytu w darmowy zamiany.

Z mocy prawa przez Kodeks nam danej,

Raty kapitałowe tylko zasądzamy.

Kurtyna

Jak widzicie, historia Pożyczkobiorczyni, zakończyła się happy endem. Z pierwotnych prawie 50 tysięcy do zapłaty, zostało niecałe 9 tysięcy, co można uznać za ogromny sukces. Adwokat reprezentujący pozwaną wykorzystał wadliwość wzorca umownego używanego przez Profi Credit i mimo, że Sąd Rejonowy nie podzielił argumentów pełnomocnika dłużniczki, to odmienne zdanie miał Sąd Okręgowy.

Co więcej, nie jest to jedyna sytuacja, w której sądy zamieniały pożyczkę w Profi Credit w całkowicie darmową (niedługo opiszę kolejne sprawy zakończone podobnym sukcesem). Niestety, ale są też sądy w Polsce, które nie znają jeszcze mechanizmu sankcji kredytu, który ustawodawca opisał w art. 45 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim darmowego (albo znają, ale nic sobie po tym przepisie nie robią). Być może więc inny Sąd Okręgowy wydałby zgoła inny wyrok, niż w ten z Gorzowa Wielkopolskiego. Żebyście mieli pełny obraz sytuacji to muszę też wspomnieć o tym, że niektóre sądy w Polsce uważają, że koszty pozaodsetkowe zastrzeżone przez Profi Credit są całkiem w porządku, bo mieszczą się w limicie wskazanym przez art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim. Sądy w Lublinie, czy też w Radomiu uważają po prostu, że art. 36a ustawy należy interpretować literalnie – czyli dosłownie. Dokonują stosownych obliczeń (w art. 36a znajduje się wzór na obliczenie maksymalnych kosztów pozaodsetkowych) i porównują wynik z wysokością kosztów zastrzeżonych w umowie. Jeśli wszystko jest ok – zasądzają należność. Nie można więc powiedzieć, że Profi Credit łamie prawo, bo zastrzega tak ogromne koszty. Byłoby tak, gdyby koszty pozaodsetkowe przekraczałyby limit wskazany w art. 36a, a tak nie jest. Sęk w tym, że trzeba przekonać Sąd, zastrzeżony w umowie koszt nie odpowiada rzeczywiście podjętym przez pożyczkodawcę działaniom. Najpierw jednak trzeba wykazać, że umowa nie jest zgodna z art. 30 ust. 1 i zawiera istotne braki informacyjne, które uprawniają dłużnika do skorzystania z prawa wyrażonego w art. 45 ust. 1. Wtedy bowiem żadne koszty Profi Credit nie będą się należały – niezależnie od tego, czy są zasadne, czy też nie.

Mało które kancelarie pomagające dłużnikom podnoszą w sprawach z powództwa Profi Credit zarzut sankcji kredytu darmowego. W takim wypadku, nawet jeśli sąd uzna, że zapisy dotyczące prowizji i innych opłat są niedozwolone, to zasądzona zostaje brakująca część kapitału oraz odsetki, co i tak w konsekwencji stanowi o tym, że do zapłaty pozostaje bardzo dużo pieniędzy i nieuchronna będzie egzekucja komornicza. W wypadku zamiany kredytu w darmowy, sąd musi zasądzić jedynie wymagalne raty kapitałowe do momentu wydania wyroku.

Poniżej przykład. Dłużnik zawarł z Profi Credit umowę, na mocy której otrzymał na własność 5 000 zł. Do oddania ma 10800 zł, z czego 5000 zł to koszty pozaodsetkowe, a 800 zł to odsetki w wysokości 9,95% w skali roku (liczone prawidłowe od wartości całkowitej kwoty kredytu). Kredytobiorca spłacił do momentu wytoczenia powództwa 7 rat, łącznie 2100 zł (7 rat x 300 zł). Profi Credit złożyło pozew o 9000 zł (brakująca należność z umowy plus odsetki za opóźnienie). W sprzeciwie od nakazu zapłaty został podniesiony jedynie zarzut abuzywności kosztów pożyczki. Finalnie, sąd uznaje, że prowizja oraz opłata za „Twój pakiet” nie wiążą dłużnika, do zapłaty pozostanie więc brakujący kapitał pożyczki, odsetki, oraz opłata przygotowawcza w wysokości 129 zł oraz odsetki za opóźnienie. Łącznie (zaokrąglijmy kwotę) 3600 zł. Dłużnik wygrał sprawę w 60%, należne więc jest mu 1 090,20 zł z poniesionych kosztów procesu (60% z sumy 17 zł opłaty za pełnomocnictwo oraz 1800 zł tytułem zwrotu kosztów procesu). Powodowi należne są koszty w wysokości 926,80 zł (40% z sumy 500 zł opłaty za pozew, 17 zł za pełnomocnictwo, oraz 1800 zł zwrotu kosztów zastępstwa). Po potraceniu, dłużnikowi należne jest więc 163,40 zł. Profi najpewniej dokona jeszcze jednego potrącenia i dłużnik do spłaty będzie miał w konsekwencji 3 436,60 zł (3600 zł – 163,40 zł) plus odsetki za opóźnienie.

Rozważmy drugi scenariusz. Obok abuzywności kosztów, podniesiony został zarzut sankcji kredytu darmowego. Do momentu wydania wyroku wymagalnych było 11 rat pożyczkowych – zgodnie z zapisami harmonogramu spłat pożyczki. Do spłaty pozostało 2900 zł tytułem spłaty brakującej części całkowitej kwoty kredytu (dłużnik spłacił już bowiem 2100 zł w ratach poprzedzających wytoczenie powództwa). 2900 zł, zgodnie z brzmieniem art. 45 ust. 1, ma być spłacone w równych ratach harmonogramowych. Rata wynosić będzie więc 116 zł (2900 zł: 25 pozostałych rat). Jeśli do momentu wytoczenia powództwa wymagalnych było 11 rat, to łącznie dłużnik musiał zwrócić powodowi 1 276 zł. Jak wiemy, spłacił prawie tysiąc złoty więcej. Powództwo powinno być więc oddalone w całości! Pozwanemu będą należne także koszty procesu w pełnej wysokości, czyli 1817 zł.

Wykonanie uprawnienia prawokształtującego, o którym mowa w art. 45 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim, następuje poprzez złożenie przez konsumenta oświadczenia woli o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego. Oświadczenie to można złożyć także w toku procesu sądowego, np. gdy kredytodawca wytoczył powództwo przeciwko konsumentowi o zapłatę kwot wynikających z umowy o kredyt konsumencki. Jeśli więc otrzymałeś z sądu nakaz lub pozew – nie wszystko stracone. Możesz złożyć oświadczenie o sankcji kredytu darmowego i dołączyć kopię do sprzeciwu (lub odpowiedzi na pozew) jako dowód. Oświadczenie może przyjąć formę reklamacji – wtedy też pożyczkodawca będzie zobligowany do udzielenia odpowiedzi na wystąpienie w terminie 30 dni od momentu otrzymania pisma reklamacyjnego.

Na oświadczenie kredytodawca nie odpowiedział, co oznacza, iż w myśl art. 6 i 8 ustawy o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego oraz o Rzeczniku Finansowym reklamacja została rozpatrzona zgodnie z wolą klienta. Podkreślenia wymaga, że pisemne oświadczenie przewidziane w art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim jest szczególnym rodzajem „reklamacji” – w przypadku spełnienia warunków przewidzianych w tym przepisie nieistotne jest jak do tego ustosunkuje się kredytodawca, skutki bowiem jego złożenia powstają z mocy prawa”

Tomasz Czech w komentarzu do ustawy o kredycie konsumenckim wskazuje, że przez wykonanie umowy należy rozumieć sytuację, w której należycie wypełniono wszystkie obowiązki w ramach stosunku kredytu konsumenckiego, w tym obowiązki powstające z mocy ustawy (np. odnośnie do zapłaty odsetek za opóźnienie na podstawie art. 481 § 1 k.c.). Chodzi o obowiązki dotyczące świadczenia głównego i świadczeń ubocznych, po stronie konsumenta oraz kredytodawcy, wykonane dobrowolnie lub przymusowo. W typowych przypadkach umowę o kredyt konsumencki uznaje się za wykonaną w dniu, w którym konsument spłacił ostatnią należność z tytułu tej umowy na rzecz kredytodawcy. Przez wykonanie umowy nie należy więc rozumieć wypłaty pożyczki przez Profi Credit, ale jej całkowitą spłatę. Dopiero od całkowitej spłaty zaczyna biec roczny termin na złożenie oświadczenia o sankcji kredytu darmowego.

W komentarzu Tomasza Czecha czytamy także, że sankcji podlega także zamieszczenie w dokumencie umowy informacji niejednoznacznych lub niezrozumiałych (art. 29 ust. 3 w zw. z art. 30–33) – oznacza to nienależyte wykonanie obowiązku przez kredytodawcę. Takie same stanowisko zajął Krzysztof Osajda, który stwierdził, że „sankcję kredytu darmowego będą mogły pociągnąć za sobą wszystkie postaci braku wywiązania się z tego wymagania: zarówno brak jego spełnienia, jak i spełnienie niewłaściwe.” (Ustawa o kredycie konsumenckim. Komentarz, red. dr hab. Konrad Osajda, Legalis).

Należy pamiętać, że po złożeniu oświadczenia i w wypadku, gdy nie jest spłacona całkowita kwota pożyczki, należy (nawet w trakcie procesu) spłacać zobowiązanie – zgodnie z nowym harmonogramem. Niekiedy sprawa w sądzie może trwać nawet rok, jak nie dłużej. W momencie wydania wyroku wymagalnych będzie więc sporo więcej rat, niż w czasie składania oświadczenia o sankcji kredytu darmowego.

Jeśli nie chcesz zostać bohaterem historii, która zakończy się jedną wielką tragedią (czyt. egzekucją komorniczą ogromnych kosztów pozaodsetkowych wynikających z umowy pożyczki zawartej z Profi Credit), to warto pomyśleć nad obroną procesową. Pomoże Ci w tym kancelaria, z którą współpracuję. Jeśli otrzymałeś pozew w sprawie z powództwa Profi Credit – skorzystaj z formularza kontaktowego i prześlij otrzymane z sądu dokumenty z sądu do analizy.

Zdjęcie główne: – www.freepik.com