Kwestia dziedziczenia długów, jak i tematyka spadków w ogólności, prędzej, czy później, trafi każdego z nas. Czy długi po zmarłych trzeba spłacać?  Nie zawsze.  Rzecznik Finansowy przygotował obszerny poradnik dotyczący brania odpowiedzialności za długi zmarłych bliskich osób.

Rzecznik Finansowy wskazuje, że wielu konsumentów ma obawy, że zmarły członek rodziny pozostawił po sobie tak ogromne długi, że przekraczają one wartość majątku, który należał do niego w chwili śmierci.   Krzysztof Witkowski, który jest radcą prawnym w biurze Rzecznika, wskazuje, co należy zrobić w takiej sytuacji:

– Długi z chwilą śmierci spadkodawcy wchodzą w skład spadku po zmarłym. Od zachowania spadkobiercy zależy czy będzie on ponosić, ewentualnie w jakiej wysokości, odpowiedzialność za długi spadkowe. Trzeba pamiętać, że spadkobierca ma trzy możliwości. Może spadek odrzucić w całości, przyjąć go wprost albo przyjąć go z tzw. dobrodziejstwem inwentarza. W ostatnim przypadku, odpowiedzialność za długi spadkodawcy jest ograniczona do wartości majątku nabywanego przez spadkobiercę. W praktyce oznacza to, że jeśli zmarły nie pozostawił po sobie żadnego majątku, to spadkobierca nie musi regulować zobowiązań względem wierzycieli ze swojego majątku.

Bardzo ważną kwestią jest ustalenie wysokości zobowiązań, jakie zmarły miał wobec banków, czy tez instytucji oferujących chwilówki. Ustalenie zakresu i wysokości ciążących na zmarłym kredytów i pożyczek może w praktyce okazać się bardzo trudne. Krzysztof Witkowski zaznacza, że banki oraz przedsiębiorstwa trudniące się udzielaniem szybkich pożyczek są objęte tajemnicą bankowa, lub tajemnicą przedsiębiorstwa, dlatego też mogą odmówić udzielenia informacji na temat wysokości zobowiązania zmarłej osoby. W takim wypadku ekspert z biura Rzecznika Finansowego sugeruje – w wypadku, gdy spadkobierca chce przyjąć spadek – przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

Jeśli spadkobierca posiada pełne informacje na temat zobowiązań zmarłego, to na podjęcie decyzji co do przyjęcia spadku po zmarłym nakreślono termin 6 miesięcy.  Jeśli spadkobierca nie chce przyjąć spadku z dobrodziejstwem inwentarza, należy wtedy złożyć odpowiednie oświadczenie.  W wypadku, gdyby spadkobierca nie chciał przyjąć spadku, to po odrzuceniu takiego spadku nie trzeba będzie długów po zmarłym spłacać, aczkolwiek jest jedno małe ale – spadkobierca nie będzie mógł rościć praw do żadnego składnika majątku  spadkodawcy.

Oświadczenie można złożyć przed notariuszem, lub przed sądem rejonowym właściwym ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania zmarłego przed jego śmiercią. W wypadku wyboru opcji oświadczenia przed notariuszem wiązać będzie się to z większymi kosztami, natomiast sama procedura będzie zdecydowanie szybsza, niż w wypadku złożenia wniosku o stwierdzenie nabycia spadku po zmarłym do sądu rejonowego.

Stawki wynagrodzenia notariusza są regulowane rozporządzeniem. W zależności od sytuacji spadkobierców oraz czynności dokonywanych przed notariuszem, nie powinny być większe niż 200 zł za każdą czynność, powiększonej o podatek VAT  – wskazuje Krzysztof Witkowski

Co w wypadku, gdyby spadkobierca nie podejmie żadnego działania? Wtedy dojdzie do spadkobrania z dobrodziejstwem inwentarza.

Treść takiego wniosku jest bardzo prosta. Należy wskazać w nim dane osobowe zmarłego (co najmniej adres zamieszkania przed śmiercią wraz z numerem PESEL), oraz dane osoby wnioskującej. należy również określić, czy spadkodawca pozostawił testament, czy pozostał w związku małżeńskim, czy miał dzieci oraz poinformować sąd o tym, czy w skład majątku po zmarłym wchodziło gospodarstwo rolne. Koszt złożenia wniosku to 100 zł + 5 zł za dokonanie odpowiedniego wpisu do Rejestru Spadkowego.

Wzór wniosku o stwierdzenie nabycia spadku znajdziecie tutaj: KLIK!

Szukasz innych porad dotyczących finansów po śmierci członka rodziny? Odsyłałam do strony internetowej Rzecznika Finansowego: KLIK!

Grafika na zdjęciu głównym: Hand vector created by macrovector – www.freepik.com