Spłata zobowiązań w w tym wyjątkowym dla nas wszystkich czasie może okazać się dla co poniektórych barierą nie do przejścia.  Niektóre branże po prostu stanęły w miejscu, a osoby zatrudnione na umowie zlecenie z dnia na dzień straciły źródło dochodu.  Wielu przedsiębiorców zmuszonych jest do zawieszenia swojej działalności, wielu z nich, z bólem serca, zwolniło swoich pracowników. A to dopiero początek gospodarczej zapaści.

Wzięte kredyty  i pożyczki nie zniknęły. Nadal miliony osób związane są z bankami, czy też instytucjami pozabankowymi, umowami, na podstawie której zobowiązani są do spłat comiesięcznych rat. Rodziny nadal muszą płacić ratę kredytu hipotecznego, przedsiębiorcy raty leasingu, a wynajmujący czynsz za obiekt, w którym prowadzą zamkniętą na czas epidemii restaurację.  Jak więc racjonalnie podejść do spłaty zobowiązań? Czy spłata zobowiązań bankowych oraz pozabankowych ma być priorytetem w dzisiejszej sytuacji?

Piramida płatności

Człowiek w codziennym życiu zmaga się z wieloma typami płatności. Statystyczny Polak, zatrudniony na umowę o pracę musi oczywiście jeść, mieć gdzie mieszkać, czasem opłacić lekarstwa, mieć czym dojechać do pracy. Niestety, ale statystyczny Polak ma też na barkach co najmniej jeden kredyt, który zabiera sporą część jego comiesięcznego wynagrodzenia.  Na czym więc w dobie kryzysu powinniśmy się skupić, a co kompletnie odpuścić?

Jedzenie i lekarstwa

Nie ulega wątpliwości, że na górze piramidy płatności muszą znaleźć się podstawowe rzeczy, które umożliwiają egzystencję. Nie można na tym oszczędzać. Jest to nasz priorytet.  Irracjonalnym podejściem będzie spłata chwilówki i późniejsza konsumpcja najtańszego ryżu przez dwa tygodnie, bo na więcej nas nie stać. Pamiętać też należy, że robienie zapasów przed nadchodzącą apokalipsą też nie ma sensu. Zachowajcie rozsądek. Sklepy są towarowane na bieżąco,  nikomu nie zabranie ani papieru toaletowego, ani mydła, ani innych produktów.  O ile zakup jedzenia to nie spłata zobowiązań, tak chyba nie trzeba tłumaczyć, że jeść trzeba (nawet w czasach epidemii).

Komunikacja

Jeśli pracujecie zdalnie – ten punkt Was nie dotyczy. Zostańcie w domu. Do sklepu można udać się na piechotę.  Niemniej, jeśli charakter Waszej pracy nie pozwala na wygodne siedzenie w domu przed komputerem, kolejną płatnością na liście będzie płatność związana ze sposobem dotarcia do miejsca wykonywania pracy.  Stacja benzynowa nie da Wam benzyny na kredyt. Podróż komunikacją miejską bez ważnego biletu wiązać się będzie z nałożeniem grzywny.  Oczywiście, alternatywnie możecie możecie napełnić bak do pełna i uciec. Aczkolwiek tego sposobu nie polecam, gdyż wiąże się to z jeszcze większymi sankcjami. Nie dość, że otrzymacie od Państwa darmową kwarantannę w więzieniu, tak spłata zobowiązań w postaci wysokiej grzywny, czy też w końcu zapłata za ukradzione paliwo Was nie nie ominie.

Media

Schodzimy w naszej piramidzie półkę niżej. Tutaj znajdują się rachunki za media – telefon, internet, gaz  i prąd. Brak zapłaty faktury za telefon (lub brak doładowania konta prepaid) w konsekwencji skutkować będzie natychmiastową sankcją w postaci zablokowania połączeń wychodzących. Może zdarzyć się tak, że będziecie objęci kwarantanną, w takim wypadku możliwość komunikacji ze światem zewnętrznym jest kluczowa (przecież ktoś musi zrobić Wam zakupy, co nie?).

Trochę więcej czasu minie, zanim odłączą Wam prąd, czy też gaz,  w wypadku braku opłacenia rachunku. Nie znaczy to oczywiście, że można w nieskończoność zwlekać z zapłatą faktury za prąd od Energi, czy też PGE.  Jeśli nie lubicie klimatów survivalowych i siedzenia po ciemku w mieszkaniu – opłacajcie media.

Czynsz

Jeszcze niżej w piramidzie płatności znajduje się czynsz.  Tutaj sankcja za brak spłaty zobowiązania nie przyjdzie tak szybko, jak płatności za prąd. Wielomiesięczne opóźnienia w spłacie czynszu mogą w konsekwencji doprowadzić do eksmisji, ale zanim do tego dojdzie, sytuacja być może zdąży się ustabilizować, a przecież zawsze z właścicielem mieszkania, czy tez spółdzielnią mieszkaniową, można ponegocjować warunki spłaty zaległego czynszu.  Z drugiej strony przecież też są ludzie, którzy odczuwają skutki stanu zagrożenia epidemicznego.

Schodzimy w piramidzie płatności niżej. I jeszcze niżej.

Gdzieś tam na samym dnie piramidy płatności znajdują się zobowiązania kredytowe i pożyczkowe.   Spłata zobowiązań długo, czy krótkoterminowych, w obecnej sytuacji nie powinno być dla dłużników priorytetem.  Ważniejsze są potrzeby rodziny i dostosowanie się do specjalnych warunków, które panują (a kto, wie, czy stan zagrożenia epidemicznego i związane z nim nakazy i zakazy w najbliższym czasie się nie zaostrzą).

Czy skorzystać z wakacji kredytowych proponowanych przez banki?

Pewnie wielu z Was dało się nabrać na propozycję Związku Banków Polskich. Spójrzmy, co powiedział Krzysztof Pietraszkiewicz, prezes Związku Banków Polskich:

W zakresie dopuszczonym przepisami obecnie obowiązującego prawa – banki mogą odroczyć (zawiesić) spłaty rat kapitałowo-odsetkowych lub rat kapitałowych przez okres do trzech miesięcy na wniosek kredytobiorcy. Automatycznie zostanie wydłużony o ten okres łączny czas spłaty kredytu

Spłata zobowiązań po wakacjach kredytowych

Mbank poinformował, że umożliwi swoim klientom (także przedsiębiorcom) odroczenie spłaty kapitałowej do pół roku. Dotyczy to wszystkich kredytów, zarówno konsumpcyjnych, jak i gotówkowych oraz firmowych.  Jednakże odroczenie spłaty ma dotyczyć tylko raty kapitałowej. Odsetki i tak będzie trzeba płacić. Czy opłacalne będzie w konsekwencji, po wakacjach kredytowych, płacenie wyższej raty?  Takie wakacje to co najwyżej turnus do słabego hoteliku gdzieś w zapyziałej dziurze, a nie pobyt w pięciogwiazdkowym hotelu.  Sytuację na bieżąco sprawdzicie na stronach internetowych banków, których jesteście klientami.

Alternatywa dla wakacji kredytowych?

Nie czekajcie na to, co przygotuje dla Was rząd. Nie czekajcie na cud, bo taki nie nadejdzie. Wszyscy musimy nauczyć się żyć w nowej rzeczywistości i stawić czoła nadchodzącemu kryzysowi. Państwo może jedynie pomóc ulżyć w pewnych sferach, ale nie ma aż takiej mocy sprawczej, aby móc modyfikować umowy, które konsument zawarł z bankiem, czy spółką chwilówkową. Nie jesteście jednak zdani na łaskę banków i  pożyczkodawców.   Z pomocą przyjdą zapisy obowiązującego prawa, które dają pewne możliwości w kwestii czasowego braku spłaty zobowiązań.

Spłata zobowiązań przed wypowiedzeniem umowy kredytowej -art. 75c ust. 1 ustawy Prawo bankowe

Sąd Okręgowy Warszawa- Praga w Warszawie I Wydział Cywilny wyrok z dnia 28 grudnia 2017 r. (Sygn. akt  I C 481/17)

Bank nie dość, że jest zobowiązany do umożliwienia restrukturyzacji zobowiązania, to w czasie rozpatrzenia takiego wniosku umowy kredytowej nie może wypowiedzieć.  Jakiej argumentacji użyć w wypadku, gdy koronawirus sparaliżował nasze możliwości uiszczania rat? Z pomocą przychodzi Kodeks Cywilny, a dokładnie kilka ciekawych zapisów z tej ustawy.

Art. 471. KC

Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Nasz bohater, który tymczasowo stracił pracę i możliwość spłaty rat, może powołać się na powyższe przepisy.  Dłużnik nie ponosi odpowiedzialności, za to, ze w Polsce wprowadzono stan epidemiczny oraz za to, że jego pracodawca musiał obowiązkowo zamknąć restaurację.  Oczywiście, umowa kredytu, czy pożyczki trwać będzie nadal, niemniej ze względu na wyjątkowo okoliczności, cytowane przepisy pozwalają na pewien czas zawiesić spłatę. Art. 475 kc mówi o tym, że zobowiązanie wygasa. Dlatego też w mojej ocenie, raty, które przypadają na wyjątkowy okres, powinny zostać anulowane. Oczywiście, kredytodawca tak łatwo nie pozbędzie się swoich pieniędzy, dlatego też warto wspomnieć o kolejnym ważnym przepisie z Kodeksu Cywilnego.

Art. 357 [1]. KC

§ 1. Jeżeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków spełnienie świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidywały przy zawarciu umowy, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy. Rozwiązując umowę sąd może w miarę potrzeby orzec o rozliczeniach stron, kierując się zasadami określonymi w zdaniu poprzedzającym.