Przedawnienie długu jest zagadnieniem prawnym, które wielu dłużników próbuje zrozumieć, aby skutecznie bronić się przed działaniami windykacyjnymi. Dług istnieje zawsze, jednak to roszczenie o jego zwrot ulega przedawnieniu, co skutkuje zmianą charakteru długu na zobowiązanie naturalne. Choć potocznie mówi się, że dług się przedawnia, w rzeczywistości chodzi o przedawnienie roszczenia wierzyciela wobec dłużnika. Warto zaznaczyć, że przedawnienie długu nie jest równoznaczne z jego umorzeniem. Przedawniony dług nadal istnieje, lecz wierzyciel traci prawo do jego dochodzenia na drodze sądowej. Firma windykacyjna, która kupiła dług na przykład od banku, mimo przedawnienia, może próbować kontaktować się z dłużnikiem, jednakże dłużnik ma prawo podnieść zarzut przedawnienia, co skutecznie uniemożliwia dalsze postępowania sądowe. Co więcej, zarzut przedawnienia powinien pomoc w ograniczeniu kontaktu ze strony firmy windykacyjnej.
Spis treści
Przedawnienie długu w firmie windykacyjnej – kluczowy zarzut dla zadłużonych
Przedawnienie daje możliwość legalnego uwolnienia się od zobowiązań finansowych, stanowiąc jedno z kluczowych narzędzi dostępnych dla osób zadłużonych. Zastosowanie tej strategii w praktyce bywa jednak wyzwaniem. Dłużnicy często zastanawiają się, kiedy ich dług przestaje być obowiązujący i jak skutecznie uniknąć spłaty. Czy lepiej wysłać odpowiednie pismo, czy pozostawić sprawę bez odpowiedzi?
Czym jest przedawnienie długu w firmie windykacyjnej?
To, co ulega przedawnieniu, to prawo wierzyciela do dochodzenia spłaty zobowiązania. Przedawnia się więc roszczenie. To jednak nie oznacza, że dług przestaje istnieć. Niezapłacony dług dalej żyje swoim własnym życiem – gdzieś tam w tle, bo dłużnik już nie chce zwracać na niego uwagi.
Dlaczego prawo pozwala nie spłacać swoich długów?
Przedawnianie długów – recepta na oddłużanie?
Przedawnienie długu może być pomocnym narzędziem w procesie oddłużania, jednakże wymaga to aktywnej postawy ze strony dłużnika. Podstawowy termin przedawnienia dla większości roszczeń wynosi trzy lata, chociaż w przypadku długów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej termin ten może się różnić w zależności od rodzaju zobowiązania. Dłużnik powinien dokładnie sprawdzić obowiązujące terminy i być świadomym, kiedy dług ulega przedawnieniu, aby móc skutecznie podnieść zarzut przedawnienia w sytuacji, gdy wierzyciel zdecyduje się na dochodzenie roszczenia.
Przedawnienie długu nie następuje automatycznie. Aby skorzystać z tej ochrony, dłużnik musi aktywnie reagować, np. odpowiedzieć na wezwanie do zapłaty lub złożyć sprzeciw od nakazu zapłaty. W takiej sytuacji, pomoc prawnika może okazać się kluczowa, szczególnie jeżeli sprawa trafi do sądu. Warto pamiętać, że pewne działania, jak uznanie długu przez dłużnika, mogą prowadzić do przerwania biegu przedawnienia, co sprawia, że termin przedawnienia zaczyna biec od nowa.
Przedawnienie to solidny zarzut, ale nie opieraj na nim całego oddłużenia
Przedawnienie długów nie może być jednak jedyną taktyką oddłużeniową, którą przyjmuje osoba zadłużona. Czasy, w których firmy windykacyjne kupują przedawnione długi raczej już minęły, a prawie pewne jest, że nowy wierzyciel potrafi liczyć terminy przedawnienia i zawsze złoży pozew przed jego upływem. To sprawia, że dłużnik nie może czekać na przedawnienie, bo jedyne czego się doczeka, to egzekucja komornicza. Nie znaczy to jednak, że w praktyce firmy windykacyjne w ogóle nie kupują przedawnionych długów – chodzi mi o skalę, która jest zdecydowanie niższa, niż jeszcze 10, czy 15 lat temu.
Kiedy przedawni się dług w firmie windykacyjnej?
Kiedy dług ulega przedawnieniu? Czas, po którym długi ulegają przedawnieniu, zależy od ich rodzaju. Kodeks cywilny w art. 118 przewiduje dwa podstawowe terminy:
- 6 lat – ogólny okres przedawnienia,
- 3 lata – dla roszczeń dotyczących:
- świadczeń okresowych (np. płatności miesięcznych),
- zobowiązań związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Kiedy przedawnia się dług u komornika?
Trochę inaczej sprawa wygląda z przedawnieniem długu u komornika. Dług przedawniony u komornika również może się również zdarzyć, choć komornicy badają przedawnienie z urzędu. Przedawnienie długu po wyroku sądu to dość skomplikowane zagadnienie i na pewno zasługuje na oddzielny poradnik. Zachęcam więc do przeczytania dedykowanego wpisu na ten temat – wystarczy kliknąć w hiperłącze, które przekieruje do wpisu o przedawnieniu wyroku sądowego.
Kiedy przedawnia się dług związany z kredytami i pożyczkami?
Przedawnienie dotyczy tylko roszczeń majątkowych, zgodnie z artykułem 117 Kodeksu cywilnego. Roszczenia niemajątkowe nie podlegają przedawnieniu, podobnie jak niektóre szczególne rodzaje roszczeń majątkowych. Dla statystycznego dłużnika nie ma to większego znaczenia gdyż zazwyczaj dłużnicy szukają informacji o przedawnieniu roszczeń związanych z umowami kredytów i pożyczek.
Długi wynikające z kredytów i pożyczek ulegają oczywiście przedawnieniu. Przedawnienie długu bankowego jest więc zatem jak najbardziej możliwe. Termin przedawnienia wynosi takich roszczeń wynosi trzy lata. Koniec terminu przedawnienia przypada zawsze na koniec roku kalendarzowego. W praktyce może więc dojść do sytuacji w której dług przedawni się w terminie dłuższym, niż trzy lata. Wystarczy wyobrazić sobie sytuację, w której bank postawił w stan wymagalności niespłacony kredyt w dniu 2 stycznia 2024 roku. Termin przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, więc dopiero 31 grudnia 2027 roku, czyli prawie 4 lata po złożeniu przez bank oświadczenia o wypowiedzeniu umowy kredytowej! Przedawnienie długu nie oznacza zwolnienia z jego spłaty – wierzyciel wciąż może próbować odzyskać środki w sposób polubowny, mimo że egzekucja komornicza nie jest już możliwa.
Kiedy przedawnia się dług w firmie windykacyjnej?
Oto najważniejsze terminy przedawnienia, istotne z perspektywy dłużnika:
1 rok
- mandat komunikacyjny (np. za jazdę bez biletu)
2 lata
- roszczenia z tytułu umowy sprzedaży zawartej przez przedsiębiorcę
- umowy o dzieło
- umowy zlecenia
- umowy rachunku bankowego (np. debet na koncie, gdzie termin przedawnienia liczy się od daty wymaganej spłaty)
3 lata
- roszczenia z tytułu umowy kredytu i pożyczki
- zobowiązania wynikające z karty kredytowej
- odsetki
- umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych
- z weksla
- mandat karny
- niezapłacona kaucja lub zaliczka/przedpłata
- roszczenia z umowy ubezpieczeniowej
- należności z tytułu czynszu
- zobowiązania podatkowe, które powstają na mocy decyzji urzędu skarbowego, licząc od końca roku, w którym powstał obowiązek podatkowy (np. podatek od nieruchomości)
5 lat
- zobowiązania podatkowe wynikające z prawa, licząc od końca roku, w którym upłynął termin płatności podatku (np. podatek dochodowy, VAT, podatek od czynności cywilnoprawnych)
- długi wobec ZUS sprzed 2012 roku (dla tych obowiązuje okres przedawnienia 10 lat)
6 lat
- długi spadkowe
- roszczenia potwierdzone wyrokiem sądowym lub orzeczeniem innego organu (art. 125 kodeksu cywilnego), w tym ugody zawarte przed sądem lub mediatorem
- roszczenia regresowe między dłużnikami solidarnymi
Możliwe jest więc przedawnienie długu za telefon, ale również wielu innych zadłużeń. Przeterminowane długi, takie jak niezapłacone rachunki za telefon, czynsz, czy nawet kredyty konsumpcyjne, mogą ulec przedawnieniu, o ile wierzyciel nie podejmie odpowiednich działań, aby przerwać bieg przedawnienia.
Przedłużenie terminu przedawnienia długu w firmie windykacyjnej
Odsetki a przedawnienie
Przedawnienie odsetek jest specyficzne, ponieważ odsetki zawsze są zależne od głównego zadłużenia czyli roszczenia, z którym są powiązane. Odsetki zawsze naliczane są od jakiejś kwoty. Nie istnieją samodzielnie. Kiedy więc przedawniają się odsetki?
Przyjmijmy, że wierzyciel posiada tytuł sądowy (czyli na przykład prawomocny nakaz zapłaty) , który nakłada na dłużnika obowiązek zapłaty 3000 zł wraz z dalszymi odsetkami naliczanymi od 02.01.2021, a nakaz uprawomocnił się w dniu wydano 10.10.2024. Oznacza to, że:
- wierzyciel ma 6 lat na podjęcie działań egzekucyjnych, czyli do 31.12.2030,
- wszczęcie egzekucji w ostatnim możliwym dniu, czyli 31 grudnia 2030 roku, ogranicza możliwość domagania się pełnych odsetek.
Jak sprawdzić przedawnienie długu?
Nie wiesz jak sprawdzić czy dług jest przedawniony? Sprawdzenie przedawnienia długu jest kluczowe, aby móc skutecznie bronić się przed roszczeniami wierzyciela. Dłużnik powinien sprawdzić, kiedy miało miejsce ostatnie wezwanie do zapłaty oraz jakie działania podejmował wierzyciel. Informacje o terminach wymagalności roszczenia można znaleźć w dokumentach dotyczących długu, takich jak faktura, zawarta umowa (gdzie wskazano na terminy płatności).
Jeżeli nie jesteś pewny czy dług jest przedawniony, możesz skonsultować swoją sprawę ze mną, Pomogę Ci ocenić, czy dług faktycznie uległ przedawnieniu. Dłużnik może uchylić się od obowiązku zapłaty, a wierzyciel nie podjął żadnych skutecznych działań w celu odzyskania należności. Oczywiście dłużnik może spłacić przedawniony dług. W takiej wysokości, jak w wezwaniu do zapłaty. Może jednak uznać, że lepsze dla jego portfela będzie zignorowanie wezwania i brak zapłaty. Możliwa jest również spłata kwoty pożyczonej. Wszystko zależy od tego, czy czujesz się moralnie zobowiązany, aby spłacić dług.
Gdzie sprawdzić, czy dług jest przedawniony?
Nie ma czegoś takiego, jak rejestr przedawnionych zobowiązań. Wątpliwe, aby wierzyciel sam z siebie napisał do dłużnika i oznajmił wszem i wobec, że roszczenie uległo przedawnieniu i dlatego zaprzestaje dalszej windykacji.
Możliwe jest jednak, że wierzyciel zaproponuje dłużnikowi ofertę nie odrzucenia. Może nagle zaproponować spłatę na przykład jedynie 30 % pierwotnego zadłużenia i umorzenia reszty. To powinno zapalić lampkę w głowie dłużnika. Trzeba się wtedy zastanowić – skąd taka propozycja? Dlaczego nagle wierzyciel chce umorzyć większą część zadłużenia? Najpewniej taka propozycja związana będzie właśnie z upływem terminu przedawnienia.
Warto również monitorować swoją sytuację w BIK, ponieważ będą tam dostępne informacje o terminach wymagalności zobowiązań. Dług, który się przedawnił, co do zasady nie znika z rejestrów dłużników, niemniej są skuteczne sposoby na załatwienie takiego problemu. Napisz do mnie – pomogę usunąć Ci przeterminowane zobowiązanie z baz informacji gospodarczej!
Jak liczyć przedawnienie długu?
Termin przedawnienia liczy się od momentu, kiedy roszczenie stało się wymagalne, czyli od dnia, w którym wierzyciel miał prawo żądać jego spełnienia. Bieg przedawnienia może zostać przerwany przez różne czynniki, takie jak uznanie długu przez dłużnika czy wszczęcie postępowania sądowego. W przypadku przerwania biegu przedawnienia, termin ten zaczyna biec od nowa, co oznacza, że wierzyciel zyskuje dodatkowy czas na dochodzenie roszczeń.
Teoria przedawnienia może wydawać się prosta, ale trudności pojawiają się przy jej praktycznym zastosowaniu, szczególnie przy prawidłowym określaniu terminów przedawnienia.
Określenie końca terminu przedawnienia wydaje się dość intuicyjne:
- dodaj liczbę lat przewidzianą w przepisach dla konkretnego typu roszczenia (zgodnie z terminami z paragrafu o terminach przedawnienia różnych zobowiązań),
- pamiętaj, że dla terminów 2-letnich i dłuższych stosuje się zasadę upływu końca biegi terminu przedawnienia ostatniego dnia roku kalendarzowego.
O ile więc łatwo obliczyć termin przedawnienia, trudniej może być z ustaleniem początku biegu tego terminu. Kluczowy dla naszych rozważań będzie art. 120 kodeksu cywilnego:
Oblicz termin przedawnienia
Aby ułatwić proces obliczania terminu przedawnienia, przygotowałem specjalny kalkulator, który pomoże Ci szybko i precyzyjnie określić datę, po której Twoje roszczenie może ulec przedawnieniu. korzystanie z kalkulatora jest proste i intuicyjne – wystarczy podać kilka podstawowych danych, aby otrzymać datę po której Twoje roszczenie ulegnie przedawnieniu.
Początek biegu terminu przedawnienia
Określenie momentu, kiedy roszczenie staje się wymagalne, jest proste, jeśli znamy konkretną datę danej płatności. Przykładowo, skoro rata pożyczkowa miała datę płatności 01.10.2024, to roszczenie o jej zwrot stało się wymagalne w dniu 02.10.2024. Wtedy też wierzyciel będzie mógł zacząć atakować Cię od świtu do zmierzchu telefonami windykacyjnymi (mam jednak nadzieję, że Twoi wierzyciele prezentują bardziej ludzkie podejście do rozmów z dłużnikiem).
Co jednak, gdy nie spłacisz raty z terminem zapłaty 02.10.2024 i dwóch kolejnych? Bank będzie mógł wypowiedzieć Twoją umowę. Jeśli złoży oświadczenie o wypowiedzeniu w dniu 2 stycznia 2025 roku i nakreśli w nim 30 dni na zwrot długu, to pozostałe raty staną się wymagalne po upływie nakreślonego w wypowiedzeniu terminu. I to niezależnie od tego, czy świadomie uchyliłeś się od odbioru przesyłki z wypowiedzeniem od wierzyciela. W przypadku sporu sądowego sąd może uznać, że mogłeś zapoznać się z wypowiedzeniem, a skoro zmieniłeś adres zamieszkania, to Twoim obowiązkiem było powiadomienie o tym fakcie wierzyciela.
Zawieszenie przedawnienia
Termin biegu przedawnienia może być zawieszony. Spójrzmy na art. 121 kodeksu cywilnego. Szczególnie interesujący z punktu widzenia dłużników jest punkt 3 oraz 4: W jakich więc przykładowych sytuacjach może dojść do zawieszenia?
- Art. 121 pkt 3 kodeksu cywilnego: małżonkowie są wspólnie odpowiedzialni za dług zaciągnięty w ramach umowy kredytowej. W trakcie rozwodu jedno z nich reguluje całość zobowiązania wobec wierzyciela. Małżonek, który uregulował dług, może następnie dochodzić od drugiego zwrotu połowy tej kwoty (tzw. roszczenie regresowe). Przedawnienie tego roszczenia liczy się dopiero od momentu ustania małżeństwa.
- Art. 121 pkt 4 kodeksu cywilnego: nie tak dawno przez Polskę przeszła ogromna powódź. Prawie na pewno wiele urzędów pocztowych, czy też sądów, na terenie objętych stanem klęski żywiołowej nie działało. Być może jakiś wierzyciel nie zdołał nadać na poczcie pozwu o roszczenie, które przedawniało się w okresie trwania powodzi. Jeśli wierzyciel złoży pozew po ustaniu powodzi – gdy urzędy pocztowe wrócą do normalnego funkcjonowania – to roszczenie nie będzie przedawnione. Choć oczywiście wierzyciel będzie musiał to wykazać przed sądem.
Przerwanie biegu terminu przedawnienia
Z praktycznego punktu widzenia kluczowe znaczenie ma przerwanie biegu terminu przedawnienia. Dzięki temu zabiegowi długi mogą nigdy nie osiągnąć stanu przedawnienia.
Termin przedawnienia biegnie od momentu, gdy roszczenie staje się wymagalne, aż do upływu określonego prawem okresu. Jednak w trakcie może dojść do przerwania biegu terminu, co powoduje, że cały okres przedawnienia zaczyna liczyć się od nowa. W niektórych przypadkach, po przerwaniu biegu terminu przedawnienia, zmienia się nawet długość tego terminu!
Skutki przerwania biegu przedawnienia dla dłużnika nie są najlepsze. Wynika to wprost z art. 124 kodeksu cywilnego:
Kiedy dochodzi do przerwania biegu przedawnienia?
- Gdy wierzyciel skieruje sprawę do sądu lub komornika, dochodzi do przerwania biegu przedawnienia. Od tego momentu termin nie biegnie, aż do zakończenia postępowania – co jest zrozumiałe, ponieważ procesy te mogą trwać latami.
- Co więcej, każde działanie podjęte przez dłużnika może także przerwać bieg przedawnienia. Nie dotyczy to tylko podpisanej ugody, ale również np. częściowych wpłat na poczet długu, czy też prośby o rozłożenie długu na raty.
- Mediacja działa na podobnej zasadzie jak postępowanie sądowe – bieg terminu rozpoczyna się ponownie dopiero po jej zakończeniu.
Skutki upływu terminu przedawnienia
Nie można dochodzić roszczenia z tytułu przedawnionego długu, bez względu na to, czy sprawa jest na etapie polubownym, czy sądowym. Wierzyciel nie może dochodzić zapłaty, bo dług jest przeterminowany. Nie będzie żadnego pozwu ze strony wierzyciela. Koniec i kropka.
Jest jednak pewien wyjątek:
Artykuł 117¹ Kodeksu cywilnego daje sądowi możliwość zastosowania wyjątku od przedawnienia, o ile uwzględni interesy obu stron i zasady słuszności. Sąd w przypadku, gdy powód powoła powyższy przepis, przeanalizuje m.in.:
- długość terminu przedawnienia,
- czas, jaki upłynął od momentu przedawnienia do chwili zgłoszenia roszczenia,
- przyczyny, dla których osoba uprawniona nie dochodziła roszczenia w terminie,
- zachowanie osoby uprawnionej.
Sprzedaż długu a przedawnienie
Sprzedaż długu przez bank lub inny podmiot nie wpływa bezpośrednio na jego przedawnienie. Firma windykacyjna, która przejmuje dług, przejmuje również wszystkie prawa oraz ograniczenia związane z przedawnieniem. Oznacza to, że jeżeli termin przedawnienia jest bliski, firma windykacyjna nie może go wydłużyć, chyba że dojdzie do przerwania biegu przedawnienia na skutek działań dłużnika lub poprzez złożenie przez nowego wierzyciela pozwu do sądu. Sprzedany dług, przedawniony, lub nie, istnieje nadal i to od Ciebie zależy, jak rozwiążesz swój problem.
Po jakim czasie bank sprzedaje dług?
Banki zazwyczaj decydują się na sprzedaż długów po kilku miesiącach nieskutecznej windykacji, najczęściej po upływie 6-12 miesięcy. Należy jednak pamiętać, że sprzedaż długu nie oznacza jego umorzenia – firma windykacyjna, która przejmuje dług, będzie próbować odzyskać dług i zrobi wszystko, aby nie doszło do jego przedawnienia.
Jak sprawdzić, komu bank sprzedał dług?
Dłużnik ma prawo wiedzieć, komu został sprzedany jego dług. To kluczowe w celu realizacji jego spłaty. Informacje o nowym wierzycielu powinny być dostarczone przez bank lub nowego wierzyciela w takiej formie, aby dłużnik mógł się z nimi zapoznać. Nie martw się jednak – jeśli spłaciłeś zadłużenie do pierwotnego wierzyciela, po tym, jak zostało sprzedane do firmy windykacyjnej, a nie zawiadomiono Cię o cesji – nie musisz już więcej nic robić, a sprawa jest zamknięta. Zazwyczaj firmy windykacyjne, które kupują długi, nie przykładają się do powiadomienia dłużnika o cesji. Maile zazwyczaj wpadają w spam, a listy zwykłe giną w trakcie doręczenia. Nikt nie może czynić w Twoją stronę zarzutów, że nie poinformowano Cię o tym, że dług masz spłacić do nowego wierzyciela.
Jak podnieść zarzut przedawnienia w firmie windykacyjnej?
Podniesienie zarzutu przedawnienia wobec firmy windykacyjnej jest możliwe, jeśli dłużnik jest pewien, że dług uległ przedawnieniu. Należy to zrobić w odpowiedzi na wezwanie do zapłaty lub podczas postępowania sądowego, składając stosowne pismo.
Wniosek o przedawnienie długu
Przedawnienie długu to ważna kwestia, która może znacząco wpłynąć na sytuację dłużnika. Kluczowe jest, aby być świadomym swoich praw i terminów, co pozwala skutecznie bronić się przed nadmiernymi roszczeniami oraz podejmować działania zgodne z przepisami prawa.
Otrzymując wezwanie do zapłaty od firmy windykacyjnej, trzeba sprawdzić, czy dług uległ przedawnieniu. Aby to ocenić, konieczne jest ustalenie kilku kluczowych kwestii:
- data wymagalności roszczenia (np. termin płatności na fakturze, data zapłaty raty, data wypowiedzenia umowy),
- istnienie tytułu wykonawczego (np. wyrok, nakaz, ugoda sądowa),
- czy była prowadzona egzekucja,
- czy zawarto ugodę.
Sprawdź również, czy doszło do przedawnienia odsetek. Nie wszystkie te elementy będą obecne w każdej sytuacji. Kluczowe jest określenie, ile czasu minęło od ostatniego działania wierzyciela lub czy jakiekolwiek działania w ogóle miały miejsce. Dzięki tej informacji można ocenić, czy dług może być uznany za przedawniony.
Gdzie zgłosić przedawnienie długu? Wyślij pismo do wierzyciela!
Możesz zwrócić się o pomoc do mnie, jeśli jakakolwiek sprawa związana z przedawnieniem Twojego długu będzie wymagała dodatkowego wsparcia lub wyjaśnień. Wystarczy, że przejdziesz do formularza kontaktowego i opiszesz swój problem.
[…] Ogólny termin przedawnienia wynosi 6 lat, jednak zależnie od rodzaju roszczenia może być krótszy. Przykładowo, dla mandatu […]
[…] wierzyciela jest już przedawnione. Ponadto udostępniam szczegółowe poradniki na temat przedawnienia roszczeń w relacjach z firmami windykacyjnymi oraz w przypadku nakazów zapłaty. Zawsze też możesz do mnie napisać – sprawdzę, czy […]