Prezes UOKiK, Tomasz Chrustny, postawił spółkom związanym z portalami szybkagotowka.pl oraz freezl.pl zarzuty naruszenia zbiorowych interesów konsumentów. Spółki udzielające konsumentom szybkim pożyczek obchodziły przepisy ustawy o kredycie konsumenckim, które polegały na refinansowaniu wcześniejszych zobowiązań konsumentów. To kolejne spółki, których działanie badania organ ochrony konsumenckiej. UOKiK zajmuje się również spółkami Yes Finance,  Libers Polska oraz Duo Finance i Primus Finance (portale halopozyczka.pl oraz alegotowka.pl).

Wielokrotnie pisałem Wam na łamach Antychwilówki, że refinansowanie – mimo, że nie zakazane wprost przez przepisy ustawy o kredycie konsumenckim, to nic innego, jak umiejętne obchodzenie prawa. Przed nowelizacją ustawy o kredycie konsumenckim w 2016 roku powszednią praktyką było przedłużanie terminu na spłatę krótkoterminowej pożyczki – zazwyczaj za prowizję oscylującą w granicach pierwotnego kosztu pożyczki. Po zmianach w ustawie, które wprowadziły art. 36a, mówiący o maksymalnych kosztach pozaodsetkowych (jak i dalsze przepisy, mówiące o tym, że w wypadku udzielenia przez przedsiębiorcę konsumentowi kolejnej pożyczki w okresie 120 dni od dnia wypłaty pierwszej, maksymalny koszt pozaodsetkowy liczy się na podstawie pierwotnej całkowitej kwoty pożyczki), pożyczkodawcy znaleźli sposób, aby w dalszym ciągu maksymalizować swoje zyski. Wystarczyło, aby spółka – matka stała się pośrednikiem kredytowym, działające pod jej egidą nowe spółki – pożyczkodawcami i w ten oto sposób stworzono sieć wzajemnie od siebie zależnych podmiotów, które mogły przerzucać niespłacone zobowiązanie z jednej firmy do drugiej. Więcej o refinansowaniu przeczytacie w wpisie, który umieściłem jakiś czas temu na Antychwilówce.

Niekiedy pierwotne pożyczki urastały do niebotycznych rozmiarów. Dla przykładu, pożyczkobiorczyni z Grójca, który pożyczyła od Szybkiej Gotówki ponad tysiąc złotych, miał w konsekwencji do oddania 15 tysięcy. Sąd Rejonowy w Grójcu uznał, że taka pożyczka jest zgodna z prawem, a Sąd Okręgowy w Radomiu… utrzymał wyrok pierwszej instancji w mocy. To tylko pokazuje, że polski system prawny ma ogromne luki, a ochrona konsumenta na poziomie postępowania sądowego nie zawsze idzie w parze z działaniami organów prokonsumenckim. W sprawie tego wyroku zostanie złożona skarga nadzwyczajna (za pośrednictwem Prokuratura Generalnego) – miejmy więc nadzieje, że Sąd Najwyższy stanie po stronie pokrzywdzonej konsumentki i wyrok zostanie zmieniony.

Postępowanie w sprawie Szybkiej Gotówki prowadziła delegatura urzędu z Gdańska. Samo postawienie zarzutu przedsiębiorcy nie stanowi jednak automatycznie, że przedsiębiorca będzie ukarany – najpierw Prezes UOKiK będzie musiał wydać decyzję administracyjną, od której Szybka Gotówka.

– Postawiłem spółkom Szybka Gotówka, Gwarant24 i Centrum Rozwiązań Kredytowych zarzuty naruszania zbiorowych interesów konsumentów. W naszej ocenie wskazani przedsiębiorcy próbują obejść ograniczenia pozaodsetkowych kosztów pożyczek wynikające z ustawy o kredycie konsumenckim. Narażają przez to konsumentów na niezgodne z prawem wysokie opłaty i prowizje, a także ryzyko wpadnięcia w spiralę zadłużenia. Za tego rodzaju praktyki grożą przedsiębiorcom kary do 10 proc. rocznego obrotu – powiedział Prezes UOKiK Tomasz Chrustny.

W trakcie postępowania Urząd badał (wysyłał m. in. konsumentom, którzy zawierali umowy z Szybką Gotówką maile, w których prosił o wypełnienie krótkiej ankiety), czy działanie pożyczkodawcy nosiło znamiona nieuczciwej praktyki rynkowej naruszającej zbiorowe interesy konsumentów.

Odradzam Wam w tym wypadku spłatę nienależnych pożyczkodawcy kosztów pożyczki, szczególnie tych refinansowanych. Jeśli pożyczkodawca automatycznie refinansował Wasze zobowiązanie – jedyną opcją na pozytywne dla Was rozstrzygnięcie, to obrona procesowa. Wzorce umowne Szybkiej Gotówki są tak wadliwe, że prawie niemożliwym jest zasądzenie na ich podstawie jakichkolwiek należności, nawet w wypadku, gdy nie doszło do refinansowania. Wyrok Sądu Okręgowego w Radomiu to wyjątek. Nawet mało prokonsumenckie sądy – na przykład apelacji krakowskiej – oddalają powództwa spółek, którym zarzuty postawił Prezes UOKiK.

Jeśli zostałeś pozwany przez Szybką Gotówkę, Centrum Rozwiązań Kredytowych, lub spółkę Gwarant24 – skorzystaj z pomocy prawnej, którą oferuje jedna z kancelarii, z którymi współpracuję.

źródło informacji: www.uokik.gov.pl

W tekście użyłem również grafiki zamieszczonej w Raporcie Rzecznika Finansowego dotyczące nieprawidłowości na rynku kredytów konsumenckim (raport dostępny na https://rf.gov.pl/wp-content/uploads/2020/05/Kredyty_konsumenckie_raport_2018.pdf.)