Koszty pozaodsetkowe kredytów konsumenckich są wciąż ograniczone. Co więcej, stan epidemii spowodował, że ustawodawca postanowił ukrócić działania pożyczkodawców, którzy namiętnie naciągali konsumentów na refinansowania pożyczki.

Ustawa o rozwiązaniach w czasie epidemii

Ustawa z 21 stycznia 2021 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 159) doprecyzowała, lub też przedłożyła wiele rozwiązań, które mają zniwelować skutki epidemii koronowirusa w Polsce. Jednym z tych rozwiązań są przepisy ustawy, które znajdziemy w art. 8d – 8f ustawy. Co najmniej do 30 czerwca 2021 roku koszty pozaodsetkowe kredytów konsumenckim będą niższe, niż te, które są wskazane w ustawie o kredycie konsumenckim.

Wysokość kosztów pozaodsetkowych kredytu przed 1 kwietnia 2020 roku

Zgodnie z art. 8d ustawy związanej z sytuacją pandemiczną, wzór na maksymalne koszty pozaodsetkowe kredytów konsumenckich został zmieniony. Przypomnieć należy, że przed epidemią pożyczkodawcy mogli windować koszty pożyczki do wysokości aż 100% pożyczonej kwoty. Wzór na pozaodsetkowe koszty kredytów konsumenckich wyglądał natomiast tak:

MPKK ≤ (K × 25%) + (K × n/R × 30%)

Jak rozumieć powyższy wzór?

MPKK – jest to maksymalna wysokość pozadsoetkowych kosztów kredytu

K –całkowita kwota kredytu (czyli kwota kredytu, którą otrzymuje się „na rękę”)

n –ilość dni spłaty

R – liczbę dni w roku

Maksymalne koszty umowy pożyczki zawartej przed 1 kwietnia 2020 roku

Sprawdźmy w praktyce, jak droga mogła być umowa pożyczki, która została zawarta w dniu 20 stycznia 2020 roku. Pożyczkodawca otrzymał kwotę 500 zł, a pożyczka oprocentowana była stopą w wysokości maksymalnych odsetek, która w styczniu 2020 roku wynosiła 10%. Umowa zastrzegała również maksymalną wysokość prowizji za udzielenie pożyczki. Konsument, który zawarł umowę na 30 dni, w dniu 19 lutego 2020 roku musiał zwrócić łącznie 141,44 zł kosztów, z czego 4,11 zł stanowiły odsetki, a prowizja 137,33 zł.

Pożyczki już nie takie drogie

Po 1 kwietnia 2020 roku sytuacja uległa diametralnej zmianie. Ta sama pożyczka w wysokości 500 zł, w wypadku zastrzeżenia przez pożyczkodawcę maksymalnych kosztów pozaodsetkowych, może kosztować jedynie 80, 23 zł – z czego 77,47 zł to prowizja, natomiast 2,76 zł to odsetki. Zmianie uległ bowiem wzór na obliczenie maksymalnych kosztów pozaodsetkowych (dodatkowo, maksymalne odsetki ustawowe to obecnie 7,2% w skali roku):

MPKK ≤ (K × 15%) + (K × n/R × 6%)

Dodatkowo, wysokość kosztów pozaodsetkowych nie może przekroczyć 45% udzielonej pożyczki, a każda umowa zawarta na okres krótszy, niż pięć dni, nie może wygenerować wyższych kosztów niż 5% całkowitej kwoty kredytu (wobec czego pożyczka w kwocie 500 zł, z terminem zwrotu 29 dni, może kosztować maksymalnie 25 zł).

Zakaz refinansowania pożyczek

Ciekawe rozwiązanie znajdujemy w art. 8f ustawy. Czytamy w nim, że zakazane jest praktykowanie refinansowań pożyczek w obrębie jednej grupy kapitałowej. Dotychczas refinansowanie było jednym z głównych źródeł dochodu pożyczkodawców, obok oczywiście zastrzegania niczym nie uzasadnionych, wygórowanych kosztów pozaodsetkowych.

Art. 8e. [Ograniczenie kosztów kolejnych kredytów konsumenckich]

W przypadku udzielenia przez kredytodawcę lub podmiot z nim powiązany w rozumieniu przepisów rozporządzenia Komisji (WE) nr 1126/2008 z dnia 3 listopada 2008 r. przyjmującego określone międzynarodowe standardy rachunkowości zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz. Urz. UE L 320 z 29.11.2008, str. 1, z późn. zm.), konsumentowi, który nie dokonał pełnej spłaty kredytu, kolejnych kredytów w okresie 120 dni od dnia wypłaty pierwszego z kredytów

1) całkowitą kwotę kredytu, dla celów ustalenia maksymalnej wysokości pozaodsetkowych kosztów kredytu, o której mowa w art. 8d, stanowi kwota pierwszego z kredytów

2) pozaodsetkowe koszty kredytu obejmują sumę pozaodsetkowych kosztów wszystkich kredytów udzielonych w tym okresie.

Powyższa zmiana miała być wprowadzona nowelizacją ustawy o kredycie konsumenckim. Stan epidemii, z którym zmagamy się już od ponad roku czasu, przyspieszył jednak prace legislacyjne. Ograniczenie kosztów pozaodsetkowych oraz zakaz wynikajacy z art. 8f będzie obowiązywał co najmniej do 30 czerwca 2021 roku.

Przekroczone koszty pozaodsetkowe

Jeśli zawarłeś umowę pożyczki po 1 kwietnia 2020 roku, sprawdź, czy pożyczkodawca zastrzegł w umowie koszty, które są zgodne z obowiązującym prawem. Prawdopodobna jest sytuacja w której pożyczkodawca nie dostosował się do zmian w prawie i nadal udzielał pożyczek, w których limit kosztów obliczony był na podstawie wzoru z art. 36a ustawy o kredycie konsumnkim. W takim wypadku możesz złożyć reklamację i zamienić pożyczkę na całkowicie darmową. Więcej o sankcji kredytu darmowego przeczytasz w tym wpisie: klik!
Jeśli zostałeś namówiony na refinansowanie i zapłaciłeś za przedłużenie terminu spłaty prowizję, to prawie na pewno pożyczkodawca, udzielając Ci kolejnej pożyczki (przez spółkę – córkę) na spłatę poprzedniej, działał niezgodnie z art. 8f ustawy covidowej. W takim wypadku czynność zawarcia umowy refinansującej – niezależnie od tego, czy do jej zawarcia doszło na Twój wniosek, czy też nie – jest nieważna z mocy prawa.
Rynek nie znosi pustki – pożyczkodawcy, którym ustawa covidowa zabroniła refinansowania, wynaleźli nowe-stare metody. Mianowicie przedłużają terminy spłaty pożyczkobiorcom, którzy zmuszeni są zapłacić na przykład za „raport zdolności kredytowej„, który kosztuje praktycznie tyle samo, co pierwotna wysokość prowizji udzielonej pożyczki. Takie działanie w mojej ocenie stanowi także obejście przepisów ustawy o kredycie konsumenckim.
Limit kosztów pozaodsetkowych wrócił „do normy, a więc do wysokości sprzed obowiązywania ustawy covidowej, w dniu 1 lipca 2021 roku. Wszystkie zawarty umowy po tej dacie mogą więc określać koszty pozaodsetkowe zgodnie z pierwotnym wzorem z art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim.

Chcesz złożyć reklamację?

Jeżeli uważasz, że Twoja umowa pożyczki jest niezgodna z prawem – skontaktuj się ze mną, a postaram Ci się pomóc w napisaniu reklamacji do pożyczkodawcy. Pamiętaj, że oprotestowanie wadliwości umowy pożyczkowej może być skutecznym orężem do walki z Twoimi finansowymi problemami!