Art. 49 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim to jeden z głównych powodów, dla których opłacalne jest wcześniejsze zamknięcie zobowiązania kredytowego. O ile oczywiście pierwszą przychodzącą na myśl zaletą jest brak obowiązku zapłaty kolejnych rat kredytowych – a tym samym odciążenie domowego budżetu – tak wcześniejsza spłata to także korzyści dla kredytobiorcy. To przede wszystkim redukcja całkowitego kosztu kredytu o koszty, które zapłaciłoby się, gdyby umowa trwała do samego jej końca. Naturalnie, odsetki, które płacimy za korzystanie z kapitału w czasie, siłą rzeczy nie mogą być naliczane, gdy umowa kredytowa już nie obowiązuje. Innymi kosztami, które można odzyskać, są zapłacone koszty pozadsetkowe, takie jak na przykład prowizja bankowa czy też opłata przygotowawcza.
Spis treści
Wyrok TSUE postawił sprawę jasno – art 49 ustawy o kredycie konsumenckim należy interpretować prokonsumencko
Przed wyrokiem TSUE, który traktuje o wcześniejszej spłacie kredytu, bardzo trudno było odzyskać jakiegokolwiek koszty z tytułu wcześniejszej spłaty kredytu. Banki i pożyczkodawcy szli w zaparte – żaden zwrot się nie należy. Koniec i kropka. Art 49 ustawy o kredycie konsumenckim był przed kredytodawców interpretowany w ten sposób, że pozaodsetkowe koszty kredytu nie są zależne od czasu kredytowania, dlatego też nie jest należny zwrot jakichkolwiek pieniędzy dla konsumentów, którzy spłacili kredyt przed czasem. Sądy podchodziły do tego tematu różnie. Niekiedy, gdy konsument, który nie otrzymał zwrotu pieniędzy, pozywał bank i odzyskiwał należne mu kwoty. Niekiedy jednak sądy uznawały, że rację miał bank i konsument odchodził z kwitkiem. Takich wyroków są dziesiątki, jak nie setki. Wystarczy przejrzeć portal orzeczeń i sprawdzić zapadłe wyroki w sprawach zakończonych przed wydaniem wyroku TSUE, czyli przed 19 września 2019 roku.
Jak odzyskać koszty i prowizje?
Analiza umowy kredytowej
Przede wszystkim musisz ustalić, czy Twój kredyt został spłacony przed czasem. Art 49 ustawy o kredycie konsumenckim mówi o tym, że w przypadku spłaty całości kredytu przed terminem określonym w umowie, całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy, chociażby konsument poniósł je przed tą spłatą. Ze spłatą kredytu przed czasem mamy do czynienia w przypadku, gdy Twoja umowa zostanie zakończona przed końcem jej trwania. Sposoby na zakończenie trwania umowy przed czasem są dwa. Przede wszystkim to całkowita spłata kredytu konsumenckiego przed czasem. Druga z opcji, to konsolidacja zobowiązań, która zamyka starą umowę i otwiera nowe zobowiązane (często w tym samym banku). Jeśli nie pamiętasz, czy umowa została spłacona przed czasem, dobrym pomysłem będzie sprawdzenie tego w raporcie Biura Informacji Kredytowej, który zawiera wszystkie informacje na temat obsługiwanych przez Ciebie produktów kredytowych.
Reklamacja do banku
Drugim krokiem jest złożenie reklamacji do banku, w którym wezwiesz bank do zwrotu prowizji i innych opłat za niewykorzystany okres kredytowania. Reklamacja może być wysłana przez Ciebie na piśmie, listem poleconym, niemniej nie jest to obowiązkowe. Niektóre banki umożliwiają złożenie reklamacji na czacie w systemie transakcyjnym, niektóre również wprowadzają taką opcję w panelu klienta. Niezależnie od formy wysłania przez Ciebie reklamacji, musisz powołać się w niej na art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim, wskazując tym samym podstawę wysuwanych przez Ciebie roszczeń.
Wezwanie do zapłaty
Dobrze jest wiedzieć, o jaką kwotę wezwać do zapłaty bank, lub innego kredytodawcę. Kredytodawca, przy wyliczeniu zwrotu prowizji i innych kosztów, powinien skorzystać z tak zwanej metody liniowej.
Art. 49 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim i metoda liniowa
Instytucja finansowa oblicza koszty poprzez podzielenie ich przez całą ilość dni, przez które umowa miała być aktywna. Następnie otrzymany wynik mnożony jest przez dni, o które umowa została skrócona. Końcowa suma powinna zostać zwrócona klientowi.
Tutaj znajdziesz kalkulator do wyliczenia zwrotu prowizji za wcześniejszą spłatę kredytu
Nie wszyscy kredytodawcy oddają koszty zgodnie z prawidłową wykładnią art. 49 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim. Wielu konsumentów nie zdaje sobie sprawy, że kredytodawcy stosują różne metody, by uniknąć zwrotu prowizji za wcześniejszą spłatę kredytu. Jak to robią?
Po pierwsze, kredytodawcy często wykorzystują teorię, że nie wszystkie koszty kredytu są powiązane z okresem kredytowania. W praktyce oznacza to, że prowizja może być uznana za koszt niezwiązany z okresem, przez który kredyt jest udzielany, co pozwala na jej zatrzymanie mimo wcześniejszej spłaty.
Po drugie, kredytodawcy argumentują, że interpretacja art. 49 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim nie wymaga niczego więcej niż literalnego odczytania tekstu ustawy. Skutkuje to tym, że kredytodawcy odmawiają roszczeń o zwrot prowizji, twierdząc, że ich postępowanie jest zgodne z literą prawa.
Trzeci argument to tzw. „czasowość” wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Niektórzy kredytodawcy twierdzą, że jeśli wyrok TSUE wprowadza nową interpretację prawa, nie można go stosować do umów zawartych przed jego wydaniem.
Czwarty pogląd to przekonanie, że wyroki TSUE są wiążące tylko dla sądu, który zwrócił się z pytaniem prejudycjalnym. Oznaczałoby to, że inne sądy nie muszą stosować się do interpretacji TSUE, co daje kredytodawcom pole do manewru.
Na koniec, istnieją opinie mówiące o tym, że możliwość roszczenia zwrotu prowizji zależy od konkretnej daty zawarcia umowy lub spłaty kredytu. Takie podejście daje kredytodawcom narzędzia do odrzucania roszczeń na podstawie arbitralnie wybranych dat.
Mając na uwadze powyższe argumenty, można dojść do wniosku, że kredytodawcy korzystają z różnych metod interpretacyjnych i prawnych, aby uniknąć zwrotu prowizji za wcześniejszą spłatę kredytu. To stawia konsumentów w niekorzystnej dla nich sytuacji.
Art. 49 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim – pogląd Rzecznika Finansowego
Według Rzecznika Finansowego, prezentowane wyżej argumenty kredytodawców nie są zgodne z obecnie obowiązującymi przepisami prawa. Użycie ich jest działaniem niezgodnym z ogólnie przyjętymi normami i może wpłynąć na decyzje finansowe przeciętnego konsumenta w sposób istotny. Rzecznik uważa, że większość kredytodawców używa tych argumentów, aby ograniczyć prawa konsumentów do regulowania ich zobowiązań zgodnie z prawem zarówno unijnym, jak i krajowym. To może zmylić konsumentów co do ich rzeczywistych uprawnień. W opinii Rzecznika, takie praktyki są jednoznacznie nieuczciwe i należy je ocenić bardzo krytycznie.
Zwrot prowizji na podstawie art. 49 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim – działać samodzielnie, czy przez pełnomocnika?
Decyzja o samodzielnym napisaniu reklamacji z wnioskiem o zwrot prowizji może wydawać się prostym i szybkim rozwiązaniem, ale warto zastanowić się dwa razy. Po pierwsze, bank może zaniżyć zwrot prowizji, wykorzystując skomplikowane metody obliczeń, które trudno zrozumieć dla przeciętnego konsumenta. Po drugie, mimo że art. 52 ustawy o kredycie konsumenckim wyraźnie mówi o obowiązku rozliczenia kredytu w ciągu 14 dni od całkowitej spłaty, bank może nie oddać odsetek za opóźnienie. Po trzecie, jak już wcześniej omówiono, bank może argumentować w różnorodny sposób, aby w ogóle nie zwrócić prowizji.
Ale to nie wszystko. Dalszym argumentem za przekazaniem sprawy do kancelarii jest kompleksowa analiza umowy i przepisów prawa przez specjalistów. Kancelarie mają doświadczenie w trudnych negocjacjach z bankami i znają metody, które te instytucje stosują, by uniknąć zwrotu prowizji. Ponadto, profesjonalna pomoc prawna zapewni ci spokój ducha oraz oszczędzi czas i nerwy, które mógłbyś stracić, próbując samodzielnie dochodzić swoich praw. Dlatego zanim zdecydujesz się na samodzielne działanie, zastanów się, czy nie warto powierzyć tej sprawy specjalistom.
Powierz swoją sprawę prawnikowi
Jeżeli zastanawiasz się nad tym, czy warto walczyć o swoje prawa w kontekście zwrotu prowizji, mam dla Ciebie dobrą wiadomość. Antychwilówka współpracuje z kancelarią prawną specjalizującą się w dochodzeniu roszczeń w imieniu konsumentów. Profesjonalna pomoc prawna, którą może zaoferować Ci prawnik, znacznie zwiększa szanse na odzyskanie należnych środków. Zachęcam do skorzystania z formularza kontaktowego, abym mógł pomóc Ci w tym procesie. Kliknij tutaj, aby przejść do formularza kontaktowego.